تفاوت آزمون EPT و PTE برای دانشجویان دکتری

در دنیای امروز، تسلط بر زبان انگلیسی به‌عنوان یکی از مهارت‌های ضروری برای دانشجویان دکتری، چه در داخل کشور و چه در سطح بین‌المللی، اهمیت بسیاری دارد. برای دانشجویان دکتری، داشتن مدرک زبان معتبر نه‌تنها یک الزام آکادمیک است، بلکه می‌تواند درهای فرصت‌های شغلی و تحقیقاتی را به روی آن‌ها باز کند.

در این میان، دو آزمون EPT و PTE از جمله گزینه‌هایی هستند که ممکن است برای این گروه از دانشجویان مطرح شوند. اما این دو آزمون چه تفاوت‌هایی دارند؟ کدام‌یک برای دانشجویان دکتری مناسب‌تر است؟ در این مقاله، به‌صورت جامع و با زبانی ساده به بررسی تفاوت‌های این دو آزمون می‌پردازیم تا هیچ ابهامی برای شما باقی نماند.

آزمون EPT چیست؟

آزمون EPT یا English Proficiency Test آزمونی است که به‌طور خاص توسط دانشگاه آزاد اسلامی در ایران طراحی و برگزار می‌شود. این آزمون از سال ۱۳۸۶ برای ارزیابی سطح زبان انگلیسی دانشجویان دکتری این دانشگاه معرفی شد. هدف اصلی EPT این است که دانشجویانی که مدرک بین‌المللی زبان انگلیسی (مانند تافل یا آیلتس) با نمره مورد قبول دانشگاه ندارند، بتوانند با کسب نمره قبولی در این آزمون، شرایط لازم برای شرکت در آزمون جامع و دفاع از رساله دکتری خود را فراهم کنند.

EPT یک آزمون داخلی است و صرفاً برای دانشجویان دکتری دانشگاه آزاد اسلامی معتبر است. این آزمون شامل ۱۰۰ سؤال تستی است که در سه بخش اصلی مهارت‌های زبان را می‌سنجد:

1. واژگان (Vocabulary): ۲۵ سؤال که دانش لغوی عمومی داوطلبان را ارزیابی می‌کند.
2. گرامر (Grammar): ۴۰ سؤال که بر ساختارهای دستوری زبان انگلیسی تمرکز دارد.
3. درک مطلب (Reading Comprehension) و کلوزتست (Cloze Test): ۳۵ سؤال (۲۰ سؤال درک مطلب و ۱۵ سؤال کلوزتست) که توانایی فهم متون و تکمیل جملات ناقص را بررسی می‌کند.

مدت زمان این آزمون ۱۴۰ دقیقه است و نمره قبولی آن برای دانشجویان عادی ۵۰ از ۱۰۰ (طبق بخشنامه‌های قدیمی‌تر ۴۸ اعلام شده بود، اما ممکن است بسته به سال تغییر کند) و برای دانشجویان شاهد و ایثارگر ۴۰ است. نکته مهم این است که EPT بخش شنیداری (Listening) یا نگارش (Writing) ندارد و صرفاً بر مهارت‌های خواندن و درک زبان متمرکز است.

آزمون PTE چیست؟

آزمون PTE یا Pearson Test of English یک آزمون بین‌المللی زبان انگلیسی است که توسط مؤسسه پیرسون (Pearson) طراحی و برگزار می‌شود. این آزمون در دو نوع اصلی PTE Academic و PTE General ارائه می‌شود، اما برای دانشجویان دکتری، معمولاً نسخه آکادمیک آن مورد توجه است. PTE Academic برای ارزیابی مهارت‌های زبان انگلیسی در محیط‌های دانشگاهی طراحی شده و در بیش از ۵۰ کشور جهان توسط دانشگاه‌ها، کالج‌ها و حتی دولت‌ها (مثلاً برای مهاجرت به استرالیا و نیوزلند) پذیرفته می‌شود.

این آزمون کاملاً به‌صورت کامپیوتری برگزار می‌شود و چهار مهارت اصلی زبان را می‌سنجد:

1. صحبت کردن (Speaking): شامل وظایفی مثل خواندن با صدای بلند، تکرار جملات، و پاسخ به سؤالات کوتاه.
2. نوشتن (Writing): نوشتن مقاله کوتاه و خلاصه‌سازی متون.
3. گوش دادن (Listening): پاسخ به سؤالات بر اساس فایل‌های صوتی با لهجه‌های متنوع.
4. خواندن (Reading): درک مطلب، پر کردن جاهای خالی و مرتب‌سازی پاراگراف‌ها.

مدت زمان PTE Academic حدود ۲ ساعت و ۱۵ دقیقه است و نمره آن از ۱۰ تا ۹۰ محاسبه می‌شود. برخلاف EPT که نمره ثابت قبولی دارد، در PTE نمره مورد نیاز بسته به دانشگاه یا سازمان مقصد متفاوت است (معمولاً بین ۵۰ تا ۷۰ برای پذیرش دانشگاهی).

تفاوت‌های کلیدی بین EPT و PTE

حال که با تعریف و ساختار این دو آزمون آشنا شدیم، به بررسی تفاوت‌های اصلی آن‌ها می‌پردازیم. این تفاوت‌ها را در جنبه‌های مختلف دسته‌بندی کرده‌ایم تا مقایسه‌ای کامل و شفاف ارائه دهیم.

1. هدف و کاربرد

• EPT: این آزمون صرفاً برای دانشجویان دکتری دانشگاه آزاد اسلامی طراحی شده و هدف آن برآورده کردن الزامات داخلی این دانشگاه است. مدرک EPT خارج از دانشگاه آزاد یا در سطح بین‌المللی اعتباری ندارد.
• PTE: یک آزمون بین‌المللی است که برای اهداف آکادمیک (تحصیل در دانشگاه‌های خارجی) و مهاجرتی (مثلاً اخذ ویزای استرالیا) استفاده می‌شود. PTE در سطح جهانی شناخته‌شده است و جایگزینی برای آزمون‌هایی مثل آیلتس و تافل محسوب می‌شود.

2. ساختار و مهارت‌های مورد ارزیابی

• EPT: تنها سه مهارت واژگان، گرامر و درک مطلب را می‌سنجد و فاقد بخش‌های شنیداری، نگارش و صحبت کردن است. این موضوع باعث می‌شود EPT ساده‌تر و محدودتر به نظر برسد.
• PTE: هر چهار مهارت اصلی زبان (صحبت کردن، نوشتن، گوش دادن و خواندن) را به‌صورت جامع ارزیابی می‌کند. این آزمون به شکلی طراحی شده که توانایی داوطلب را در استفاده واقعی از زبان در موقعیت‌های آکادمیک نشان دهد.

3. سطح دشواری

• EPT: به دلیل تمرکز بر مهارت‌های خواندن و عدم وجود بخش‌های شنیداری و گفتاری، برای بسیاری از دانشجویان ایرانی که با گرامر و متون انگلیسی آشنایی دارند، ساده‌تر است. با این حال، سؤالات کلوزتست و درک مطلب گاهی چالش‌برانگیز می‌شوند.
• PTE: به دلیل پوشش کامل مهارت‌ها و استفاده از سیستم نمره‌دهی خودکار کامپیوتری، پیچیده‌تر و جامع‌تر است. بخش گفتاری و شنیداری آن به‌ویژه برای کسانی که با لهجه‌های متنوع انگلیسی آشنا نیستند، دشوار خواهد بود.

4. محل و نحوه برگزاری

• EPT: در داخل ایران و توسط دانشگاه آزاد اسلامی برگزار می‌شود. این آزمون معمولاً به‌صورت کاغذی (Paper-Based) است و هر ماه یا هر دو ماه یک‌بار (بسته به تقویم دانشگاه) برگزار می‌شود.
• PTE: در مراکز رسمی Pearson در سراسر جهان برگزار می‌شود. در ایران نمایندگی رسمی وجود ندارد و داوطلبان باید به کشورهای همسایه مثل ترکیه، امارات یا آذربایجان سفر کنند. PTE کاملاً کامپیوتری است و تقریباً هر روز در دسترس است.

5. هزینه

• EPT: هزینه آن برای سال ۱۴۰۳ حدود ۴۰۰ هزار تومان است که نسبت به آزمون‌های بین‌المللی بسیار مقرون‌به‌صرفه است.
• PTE: هزینه آن بسته به کشور محل برگزاری متفاوت است، اما معمولاً بین ۲۰۰ تا ۲۵۰ دلار (تقریباً ۱۰ تا ۱۲ میلیون تومان با نرخ فعلی ارز) است، به علاوه هزینه سفر به خارج از کشور.

6. اعتبار مدرک

• EPT: مدرک آن فقط برای دانشگاه آزاد و تا ۲ سال معتبر است. خارج از این حوزه هیچ کاربردی ندارد.
• PTE: مدرک آن به مدت ۲ سال معتبر است و در سطح جهانی توسط هزاران موسسه و سازمان پذیرفته می‌شود.

7. زمان اعلام نتایج

• EPT: نتایج معمولاً چند هفته پس از آزمون از طریق سامانه دانشگاه آزاد اعلام می‌شود.
• PTE: نتایج به‌سرعت (ظرف ۲ تا ۵ روز) به‌صورت آنلاین در دسترس قرار می‌گیرد.

8. منابع آمادگی

• EPT: منابع پیشنهادی شامل کتاب‌هایی مثل 504 Absolutely Essential Words، TOEFL Longman برای گرامر و درک مطلب، و 1100 Words You Need to Know است. همچنین نمونه سؤالات آزمون‌های قبلی EPT بسیار مفید هستند.
• PTE: منابع رسمی مثل The Official Guide to PTE Academic و تمرین‌های آنلاین Pearson توصیه می‌شود. دوره‌های آمادگی آنلاین مثل E2Language نیز محبوب هستند.

کدام آزمون برای دانشجویان دکتری مناسب‌تر است؟

انتخاب بین EPT و PTE به هدف شما بستگی دارد:

• اگر دانشجوی دکتری دانشگاه آزاد هستید: EPT گزینه‌ای سریع، ارزان و کافی است. نیازی به مدرک بین‌المللی ندارید، مگر اینکه قصد ادامه تحصیل یا مهاجرت در آینده را داشته باشید.
• اگر قصد تحصیل یا مهاجرت به خارج دارید: PTE گزینه‌ای ایده‌آل است. این آزمون شما را برای محیط‌های آکادمیک بین‌المللی آماده می‌کند و مدرک آن در سطح جهانی پذیرفته می‌شود.

برای دانشجویانی که در ایران هستند و برنامه‌ای برای خروج از کشور ندارند، EPT به دلیل هزینه کم و عدم نیاز به سفر خارجی، انتخاب منطقی‌تری است. اما اگر هدف شما ارتقای مهارت‌های زبانی در سطح جهانی یا اپلای برای دانشگاه‌های خارجی باشد، PTE ارزش سرمایه‌گذاری را دارد.

مقایسه EPT و PTE با سایر آزمون‌های مشابه

برای درک بهتر، بیایید این دو آزمون را با MSRT (آزمون داخلی وزارت علوم ایران) و آیلتس (یک آزمون بین‌المللی دیگر) مقایسه کنیم:

• EPT در مقابل MSRT: هر دو آزمون داخلی هستند، اما MSRT شامل بخش شنیداری است و برای دانشگاه‌های سراسری معتبر است، در حالی که EPT فقط برای دانشگاه آزاد کاربرد دارد.
• PTE در مقابل آیلتس: هر دو بین‌المللی هستند، اما PTE کاملاً کامپیوتری است و نتایج سریع‌تری ارائه می‌دهد، در حالی که آیلتس می‌تواند کاغذی یا کامپیوتری باشد و بخش گفتاری آن توسط انسان ارزیابی می‌شود.

نکات، ترفندها و حرف‌ها

خب، حالا که بحث رسمی تموم شد، بذارید یه کم خودمونی‌تر بشیم و چندتا نکته و ترفند بهتون بگم که کارتون رو راه بندازه:

1. برای EPT:
   • اگه گرامرتون خوبه، نصف راه رو رفتید. بشینید چندتا نمونه سؤال حل کنید، کلوزتست‌ها رو دست‌کم نگیرید که گاهی بدجور غافلگیرتون می‌کنن.
   • لغات 504 رو مثل نقل و نبات حفظ کنید، چون واژگانشون خیلی تکراریه.
   • وقت اضافه‌تون رو بذارید برای درک مطلب، چون اونجا می‌تونید با دقت بیشتر امتیاز جمع کنید.
2. برای PTE:
   • یه هدفون خوب بردارید و لهجه‌های مختلف (آمریکایی، بریتیش، استرالیایی) رو گوش کنید. یوتیوب پر از ویدیوهاییه که می‌تونید باهاش تمرین کنید.
   • بخش Speaking رو جلوی آینه تمرین کنید، انگار دارید با خودتون مصاحبه می‌کنید. اعتمادبه‌نفستون می‌ره بالا.
   • چون کامپیوتریه، سرعت تایپتون رو تقویت کنید که تو بخش Writing کم نیارید.
3. کدام رو برم؟
   • اگه فقط می‌خواید دکتری‌تون رو تو دانشگاه آزاد تموم کنید و خیالتون راحت باشه، EPT رو بچسبید. ارزونه، دم‌دستیه، لازم نیست خودتون رو اذیت کنید.
   • اما اگه چشم‌تون به خارج از ایرانه یا می‌خواید رزومه‌تون رو قوی کنید، PTE رو برید. یه کم جیب‌تون رو خالی می‌کنه، ولی ارزشش رو داره.
4. یه حرف آخر: زبان خوندن فقط برای امتحان نیست. سعی کنید یه کم ازش لذت ببرید. فیلم ببینید، آهنگ گوش کنید، چت کنید. این‌جوری هم نمره می‌گیرید، هم یه مهارت واقعی به‌دست می‌آرید.

EPT و PTE دو آزمون کاملاً متفاوت با کاربردها و مخاطبان خاص خود هستند. EPT یک راه‌حل داخلی، ساده و اقتصادی برای دانشجویان دکتری دانشگاه آزاد است، در حالی که PTE یک آزمون بین‌المللی جامع و حرفه‌ای برای کسانی است که اهداف بزرگ‌تری در سطح جهانی دارند. با توجه به نیازها، بودجه و برنامه‌های آینده‌تان، می‌توانید بهترین گزینه را انتخاب کنید. این مقاله سعی کرد تمام زوایای این دو آزمون را با جزئیات پوشش دهد تا شما با دید باز تصمیم بگیرید. حالا نوبت شماست که قدم بعدی را بردارید!